ÜMİT KOÇLUK FELSEFE KÖKLERİ: BATIDAN STOA, DOĞUDAN ZEN, ANADOLU'DAN SUFİZM..

​

​

STOACILIK

​

            Stoacılık felsefesi M.Ö.334-262 tarihleri arasında Kıbrıslı Zenon'un kurduğu, aklın egemenliğini, Doğa'ya uygun yaşamayı, Dünya yurttaşlığı ülküsünü amaç olarak koyan, öğretiye ilişkin derslerin stoa denilen direkli galeride verildiği öğretidir. Stoacılık, erdemli kişiyi mutluluğu dışarıda değil de kendi içinde arayıp bulan kişi olarak tanımlamaktadır. Evrendeki her şeyle birlikte kendi yaşamını da olduğu gibi kabul etmeyi öğrenen insanın huzur içinde yaşayacağını savunur. Erdemli insanlar, duygusal dengeye ve dinginliğe kavuşmuş kişiler olarak, mutlu olabilmek için gerekli tüm koşullara sahiptir. Stoacılık Roma medeniyetini büyük ölçüe etkisi altına almıştır. Romalı Stoacı ve senatör Epiktetos'a göre mutluluk neyi kontrol edip neyi kontrol edemeyeceğimizi anlamamıza bağlıdır. Yine Romalı Stoacılardan olan Seneca şöyle der: "Herşey Tanrı tarafından idare edilmektedir. İnsanın görevi vuku bulan her şeyi hoşnutlukla kabullenmeyi öğrenmektir. Başına her ne gelirse gelsin, sanki tam da onun olmasını istemişsin gibi düşünmelisin.Çünkü eğer her şeyin Tanrının iradesine bağlı olarak oluştuğunu bilmiş olsaydın, onun tam da öyle olmasını dilerdin" Kişi ancak kendini kalbinin sesine teslim ettiği zaman gerçek ahlaka, erdeme, mutluluğa ve son olarak da başarıya ulaşacaktır.

​

ZEN

​

           Zen ise uzakdoğu kökenli bir öğretidir, Çin ve Japonya'da çok yaygındır. Çeşitli dinlere temel olmuştur ama kendisi bir din değil, kadim bir öğretidir. Meditasyon yoluyla zihni devredışı bırakma, ardından düşünceleri, şartlanmışlıkları, inançları bir kenara bırakıp olanı olduğu gibi görme hali, aydınlanmaya ulaşma yoludur. İyi-kötü yargısından kurtulup sorunun özüne inmek yoludur. Aslında Zen, daha çok bir öğreti değil, öğretilerden arınma öğretisi'dir diyebiliriz. Bu da onu Batı'daki Stoa'cılığa en yakın kılan ve temeldeki ortak yönüdür. Zen şöyle der; "hayatın içinde ol, hayatta yanlış bir şey yoktur. Eğer bir şey yanlışsa o sizin bakış açınızdan dolayıdır. Osho şöyle der: "Zen konusunda anlaşılması gereken ilk şey, sabit, gelecekteki bir amaca bağımlı olmamaktır. Zen, burada, şimdide olan yaşam yoludur. Zen, manevi dünyanın diğer sıradan öğretileri gibi değildir, O ne manevi, ne de maddidir. İkisinden de ötedir. Bu veya öteki Dünya'ya ait değildir, iki Dünya'nın büyük bir bileşimidir. Herşeyi kabul eden insan neşeli olur, böyle birisi şükran dolu olur." Aslında Reiki öğretisi de temellerini ZEN öğretisinden almıştır. Reiki'nin kurucusu Usui Mikao 3 yıl Zen eğitimi aldıktan sonra Reiki enerjisini keşfetmiştir. "Yaşamın temel amacı insanın yazgısını kabul etmesi ve huzur içinde yaşamasıdır." der, Üstat Usui Mikao, "Yapabileceğinizi yapmak önemliyse de geri kalanı ilahi taktire bırakın ve huzura ulaşın."

​

SUFİZM

​

           Sufizm ise insanın kendisini keşfetme yoludur. Sufizm “Ben kimim? Nerden geliyorum? Ve nereye gideceğim?” sorularını soran kişilerin, sorularına cevap aradıkları yolların başında gelir. Sufizmin çok önemli iki boyutu vardır: 1.Dikey boyut: İç yasamı keşfetme, insanın aslını, özünü bulması, 2.Yatay boyut: insanlara hizmet etmek ve dünyevi ilişkileri uyum. (Kaynak: Bakınız. Mevlana Celaleddin Rumi, Inayet Han, A.M. Schimmel) İnsanın ve içinde yer aldığı evrenin yaradılış amacını araştıran Sufîlik, temelinde mistisizm olan, varoluşun nedenselliğini irdeleyen; bunun için de sürekli olgunlaşıp aydınlanması gerektiğini öngören bir yaşam felsefesidir. İnayet Han’a sormuşlar; ‘Sufizm bir din mi, felsefe mi, yoksa mistisizm midir?’ Yanıtı şöyle olmuş: “Her üçü de. Eğer ondan dini öğrenmek istiyorsanız, bir dindir; bilgelik öğrenmek isterseniz, felsefedir; ruhun gelişiminde rehberlik etmesini istediğinizde mistisizm olur. Gerçekte ise üçünün de ötesindedir.”